2 Pułk Artylerii Lekkiej Legionów – w setną rocznicę powstania
10 czerwca 2019
Historia 2 Pułku Artylerii Lekkiej Legionów (do 31 grudnia 1931 roku 2 Pułku Artylerii Polowej Legionów) sięga 12 czerwca 1919 r. Pułk powstał z połączenia dwóch istniejących od pierwszych dni Niepodległości Pułków Artylerii Polowej - 7 i 10. Kielecki 2 Pułk Artylerii Polowej Legionów nawiązywał w swej tradycji do walk Legionów Polskich pod Pasieczną, Mołotkowem, nad Stryjem, pod Kostiuchnówką i Polską Górą w latach 1914-1917, w których to bojach brało udział wielu oficerów i podoficerów pułku.
Jako 2 Pułk Artylerii Polowej Legionów w czerwcu 1920 roku został skierowany na front litewsko-białoruski, gdzie walczył pod Rawą Ruską, Baranowiczami, Mińskiem, Mołodecznem, Radoszkowicami, Borysowem, nad Berezyną i w Puszczy Nalibockiej. W czasie działań odwrotowych w lipcu 1920 roku 1 i 2 dywizjon Pułku walczył w rejonie Mińska, następnie Wilna i Białegostoku, pozostałe zaś baterie uczestniczyły w walkach pod Hrubieszowem, Grabowcem i Zamościem, a potem nad Niemnem, w walkach o Grodno, Lidę i Mołodeczno.
Ostatecznie 2 Pułk Artylerii Polowej Legionów działania bojowe zakończył 13 października 1920 roku. Wiosną 1921 roku został przegrupowany do Suwałk, a do Kielc, jako miejsca pokojowej dyslokacji przybył we wrześniu 1922 roku.
Stacjonując w Kielcach Pułk składał się z dowództwa, 3 dywizjonów oraz kwatermistrzostwa i dwóch plutonów: gospodarczego i łączności. Początkowo zajmował dwa kompleksy koszarowe: koszary im. ks. Józefa Poniatowskiego oraz koszary w Dyminach. Ze względu na zły stan techniczny tych budowli w 1931 roku Ministerstwo Spraw Wojskowych podjęło decyzję o budowie nowych koszar na Stadionie. Koszta tego przedsięwzięcia były szacowane na 6 milionów złotych.
W pierwszym etapie budowy powstał budynek sztabu, budynek koszarowy, kasyno podoficerskie, ambulatorium weterynaryjne, kuźnia, rusznikarnia i 3 działownie. W drugim etapie oddano do użytku 6 stajni, a w trzecim, w 1938 roku, budynek koszarowy, łaźnie, pralnię, 3 stajnie i magazyn amunicji.
Prowadząc systematyczne szkolenie wojskowe dowództwo Pułku dbało również o sprawność fizyczną żołnierzy. Obok standardowych ćwiczeń żołnierze mieli możliwość uprawiania wybranej dyscypliny sportowej. Początkowo była to drużyna piłkarska, która wraz z drużyną 4 Pułku Piechoty Legionów utworzyła w 1934 roku Wojskowy Klub Sportowy. Oprócz drużyny piłkarskiej powstały też drużyny: kolarska, bokserska, szermiercza, tenisowa pływacka, lekkoatletyczna, hokejowa i jeździecka.
2 Pułk Artylerii Lekkiej Legionów był inicjatorem konkursów hippicznych, które w okresie dwudziestolecia międzywojennego odbywały się w Kielcach. Pierwszy z nich miał miejsce w 1923 roku na błoniach Czarnowa, późniejsze na torze wyścigowym, który powstał w ramach kompleksu obiektów sportowych pod nazwą Stadion. W skład tych obiektów wchodziło także 6 boisk, korty tenisowe, basen, skocznia narciarska i tor saneczkowy.
Stacjonując w Kielcach, 2 Pułk Artylerii Lekkiej Legionów na stałe wpisał się w historię miasta. Zaangażowanie żołnierzy w życie społeczności kieleckiej podnosiło rangę miasta oraz dawało poczucie bezpieczeństwa jego mieszkańcom.
Gdy w czasie kryzysu ekonomicznego lat trzydziestych władze wojskowe przystąpiły do organizowania własnymi środkami pomocy dla bezrobotnych oraz ich rodzin, pomocy takiej udzielili również żołnierze garnizonu kieleckiego, w tym artylerzyści.
2 Pułk Artylerii Lekkiej Legionów, w listopadzie 1936 roku, przekazał do dyspozycji Miejskiego Komitetu samochód ciężarowy, który wykorzystywano do przewożenia węgla dla potrzebujących. Również kadra oficerska i podoficerska ze swoich uposażeń przeznaczała datki pieniężne na fundusz pomocy bezrobotnym. 2 Pułk Artylerii Lekkiej Legionów otaczał również opieką szkołę powszechną na Baranówku.
Za zasługi dla społeczności Kielc 8 lipca 1923 roku Komitet Obywatelski Ziemi Kieleckiej wręczył 2 Pułk Artylerii Lekkiej Legionów płomienie do fanfar, które zostały ufundowane właśnie przez obywateli miasta Kielc, w 1933 roku Pułk otrzymał honorowe obywatelstwo Kielc, a 16 października 1937 roku podczas uroczystości, które swą obecnością uświetnił marszałek Edward Rydz-Śmigły, 2 Pułk Artylerii Lekkiej Legionów otrzymał sztandar pułkowy.
W skład Obywatelskiego Komitetu Fundacji tego sztandaru weszli m.in.: wojewoda kielecki Władysław Dziadosz, wicewojewoda Stefan Bieniewski, była senator Kazimiera Grunert, dowódca 2 Dywizji Piechoty Legionów gen. bryg. Juliusz Zulauf, wiceprezes Sądu Okręgowego Stanisław Brzozowski, biskup kielecki Franciszek Sonik, prezydent Kielc Stefan Artwiński oraz 65 osób reprezentujących organizacje społeczne, zakłady pracy, organizacje kombatanckie.
W dniu 27 sierpnia 1939 roku rozpoczęła się mobilizacja. 30 sierpnia 1939 roku pułk wyjechał z garnizonu koleją do Pabianic. Tam jego dywizjony przydzielono do pułków piechoty w 2 Dywizji Piechoty Legionów, w rejonach ich operacyjnego działania w ramach Armii ,,Łódź”. Podczas działań wojennych we wrześniu 1939 roku kieleccy artylerzyści walczyli pod Zapolicami, Borową Górą, Ołtarzewem i w obronie Twierdzy Modlin. Jednostki sformowane przez Pułk w Kielcach uczestniczyły w obronie ziemi świętokrzyskiej oraz w Grupie ,,Sandomierz”. 2 Pułk Artylerii Lekkiej Legionów przestał istnieć 29 września 1939 r.
Galeria zdjęć
-
Broszura autorstwa Bronisława Barszczewskiego z 1929 roku pt. „Zarys historii wojennej 2 Pułku Artylerii Polowej Legionów”, AP Kielce, Akta Miasta Kielc, sygn. 2287
-
Fotografia przedstawiająca Marszałka Józefa Piłsudskiego wśród oficerów i żołnierzy 2 Pułku Artylerii Polowej Legionów podczas uroczystości V Zjazdu Legionistów Polskich w Kielcach,1926 r.,APK,"Radostowa" sygn. 169
-
Protokół nr 17 posiedzenia Kieleckiej Rady Miejskiej z 3 grudnia 1931 r. dotyczący zaciągnięcia pożyczki na budowę koszar, AP Kielce, Akta miasta Kielc, sygn. 2297
-
Protokół nr 17 posiedzenia Kieleckiej Rady Miejskiej z 3 grudnia 1931 r. dotyczący zaciągnięcia pożyczki na budowę koszar, AP Kielce, Akta miasta Kielc, sygn. 2297
-
Protokół nr 2 posiedzenia Kieleckiej Rady Miejskiej z 23 grudnia 1931 r. dotyczący budowy koszar, AP Kielce, Akta miasta Kielc, sygn. 1334
-
Protokół nr 2 posiedzenia Kieleckiej Rady Miejskiej z 23 grudnia 1931 r. dotyczący budowy koszar, AP Kielce, Akta miasta Kielc, sygn. 1334
-
Protokół nr 2 posiedzenia Kieleckiej Rady Miejskiej z 23 grudnia 1931 r. dotyczący budowy koszar, AP Kielce, Akta miasta Kielc, sygn. 1334
-
Fotografia przedstawiająca słuchaczy Szkoły Podoficerskiej 2 Pułku Artylerii Lekkiej Legionów na tle budynku tej szkoły,APK,Fotografie, pocztówki i dokumentacja epistolograficzna ze zbiorów Januariusza Glibowskiego,antykwariusza z Kielc,sygn.656
-
Fotografia przedstawiająca słuchaczy Szkoły Podoficerskiej 2 Pułku Artylerii Lekkiej Legionów na tle budynku tej szkoły,APK,Fotografie, pocztówki i dokumentacja epistolograficzna ze zbiorów Januariusza Glibowskiego,antykwariusza z Kielc,sygn.655
-
Wzór umowy, jaka miała zostać zawarta w związku z budową koszar dla 2 Pułku Artylerii Lekkiej Legionów, 1932 r. AP Kielce, Akta miasta Kielc, sygn. 1336
-
Wzór umowy, jaka miała zostać zawarta w związku z budową koszar dla 2 Pułku Artylerii Lekkiej Legionów, 1932 r. AP Kielce, Akta miasta Kielc, sygn. 1336
-
Wzór umowy, jaka miała zostać zawarta w związku z budową koszar dla 2 Pułku Artylerii Lekkiej Legionów, 1932 r. AP Kielce, Akta miasta Kielc, sygn. 1336
-
Wzór umowy, jaka miała zostać zawarta w związku z budową koszar dla 2 Pułku Artylerii Lekkiej Legionów, 1932 r. AP Kielce, Akta miasta Kielc, sygn. 1336
-
Fotografia z wizyty Prezydenta Ignacego Mościckiego w Kielcach w 1933 r. z okazji piętnastolecia 2 Pułku Artylerii Lekkiej Legionów, AP Kielce, Zbiór fotografii, sygn. 73
-
Program wizyty Prezydenta Ignacego Mościckiego z okazji uroczystości piętnastolecia 2 Pułku Artylerii Lekkiej Legionów,otwarcia pływalni na Stadionie i wmurowania kamienia węgielnego pod budowę gmachu PW i WF,APK,SPK I sygn.861
-
Program wizyty Prezydenta Ignacego Mościckiego z okazji uroczystości piętnastolecia 2 Pułku Artylerii Lekkiej Legionów,otwarcia pływalni na Stadionie i wmurowania kamienia węgielnego pod budowę gmachu PW i WF,APK,SPK I sygn.861
-
Program wizyty Prezydenta Ignacego Mościckiego z okazji uroczystości piętnastolecia 2 Pułku Artylerii Lekkiej Legionów,otwarcia pływalni na Stadionie i wmurowania kamienia węgielnego pod budowę gmachu PW i WF,APK,SPK I sygn.861
-
Relacja z pobytu Prezydenta Ignacego Mościckiego w Kielcach, Gazeta Kielecka nr 45 z 15 października 1933 r., AP Kielce, Zbiór Edmunda Massalskiego z Kielc, sygn. 313
-
Fotografia przedstawiająca ćwiczenia oddziałów wojskowych i przysposobienia wojskowego w Niwkach Daleszyckich,maj 1934 r.,APK,Fotografie,pocztówki i dokumentacja epistolograficzna ze zbiorów Januariusza Glibowskiego,antykwariusza z Kielc,sygn.594
-
Apel o datki na ufundowanie sztandaru dla 2 Pułku Artylerii Lekkiej Legionów zamieszczony w Gazecie Kieleckiej nr 156 z 9 września 1937 r., AP Kielce, Akta miasta Kielc, sygn. 2287
-
Ulotka Obywatelskiego Komitetu Fundacji Sztandaru dla 2 Pułku Artylerii Lekkiej Legionów wzywająca do ofiarowywania datków na sztandar pułkowy, 1937 r. AP Kielce, Akta miasta Kielc, sygn. 2287
-
Program pobytu w Kielcach Marszałka Edwarda Rydza Śmigłego i uroczystości związanych z nadaniem sztandaru 2 Pułkowi Artylerii Lekkiej Legionów, 16 października 1937 r. AP Kielce, Akta miasta Kielc, sygn. 2291
-
Wizualizacja sztandaru 2 Pułku Artylerii Lekkiej Legionów, AP Kielce, "Radostowa" - Świętokrzyski Miesięcznik Ilustrowany, sygn.167
-
Fotografia przedstawiająca pułkownika Jana Bigo odbierającego sztandar z rąk Marszałka Edwarda Rydza Śmigłego, AP Kielce, "Radostowa" - Świętokrzyski Miesięcznik Ilustrowany, sygn. 174
-
Relacja z wizyty Marszałka Edwarda Rydza Śmigłego w Kielcach, Tygodnik Kielecki nr 12-13 z 24 października 1937 r., AP Kielce, Zbiór Edmunda Massalskiego z Kielc, sygn. 323
-
Relacja z wizyty Marszałka Edwarda Rydza Śmigłego w Kielcach, Tygodnik Kielecki nr 12-13 z 24 października 1937 r., AP Kielce, Zbiór Edmunda Massalskiego z Kielc, sygn. 323
-
Fotografia przedstawiająca ogniomistrza Władysława Całkę, kpt.Adama Paulo de Silva, plut.Wacława Jaworka, plut.Maksymiliana Giejca oraz dwóch niezid. wojskowych,APK,Fotografie, pocztówki i dokumentacja epistolograficzna ze zb. J.Glibowskiego,sygn.657
Metryczka
| Wytworzono: | 2017-11-03 13:44 | przez: |
|---|---|---|
| Opublikowano: | 2019-06-10 00:00 | przez: |
| Podmiot udostępniający: | Archiwum Państwowe w Kielcach | |
| Odwiedziny: | 7397 | |
Rejestr zmian
- Brak wpisów.