95. ROCZNICA BITWY WARSZAWSKIEJ
12 sierpnia 2015
W dniach 13-15 sierpnia 1920 roku miała miejsce najważniejsza bitwa wojny polsko-bolszewickiej 1919-1921, która zadecydowała o zachowaniu niepodległości Polski oraz zatrzymała rozprzestrzenienie się rewolucji bolszewickiej na Europę Zachodnią. Bitwa ta, zwana BITWĄ WARSZAWSKĄ, została uznana za 18. przełomową bitwę w historii świata.
Kielce również wzięły udział w walce z nadchodzącym zagrożeniem. Od początku 1919 roku w walkach prowadzonych na froncie wschodnim uczestniczył I batalion 25 P.P., w skład którego wchodzili mieszkańcy Ziemi Kieleckiej. W styczniu 1920 roku do wojska powołano kolejne roczniki mieszkańców Kielecczyzny. Po 10 lipca 1920 roku na terenie całego kraju powstały Komitety Obrony Państwa. Kieleckiemu Komitetowi przewodniczył Tomasz Kostuch. Głównym zadaniem Komitetów było organizowane ochotniczego zaciągu do wojska. Ochotnikami mogli być wszyscy zdolni do służby wojskowej od 17 do 42 roku życia. Do koordynowania działalności tej organizacji utworzono w Kielcach Radę Obywatelskiego Wojewódzkiego Wykonawczego Komitetu Obrony Państwa, na czele którego stanął adwokat Eugeniusz Nawroczyński. Do obrony Ojczyzny wzywali także przedstawiciele duchowieństwa.
Pomocą służyła też Straż Obywatelska. W skali województwa przewodził jej sędzia Józef Niepokoyczycki. Zadaniem Straży było utrzymywanie porządku oraz ochrona mienia państwowego. Egzystencję mieszkańców Kielc w warunkach wojennych komplikowała też potrzeba przyjęcia uchodźców ze wschodu, którzy zmuszeni byli opuścić swoją ziemię rodzinną. Do Kielc trafiły między innymi rodziny kolejarzy z Tarnopola. Pomocy rannym i uciekinierom, ewakuowanym z terenów, na których toczyły się działania wojenne, udzielali członkowie Czerwonego i Białego Krzyża. Na rzecz walczących z wrogiem wojsk polskich mieszkańcy Kielc i całego województwa zorganizowali również zbiórkę jednorazowej daniny. Na rzecz wojska przekazywano oprócz broni datki pieniężne, odzież oraz biżuterię.
Bezpośrednie działania wojenne ominęły Kielecczyznę, lecz w walkach 1920 roku uczestniczyło około 15 tys. jej mieszkańców, również młodzieży szkolnej, członków Związku Harcerstwa Polskiego.
Gdy 18 października 1920 roku froncie polsko-sowieckim wstrzymano działania wojenne marszałek Józef Piłsudski zwracając się do żołnierzy powiedział: Zrobiliście Polskę mocną, pewną siebie i swobodną. Możecie być dumni i zadowoleni ze spełnienia swego obowiązku. Kraj, co w dwa lata potrafi wytworzyć takiego żołnierza, jakim wy jesteście, może spokojnie patrzeć w przyszłość.
Celem prezentowanej wystawy jest ukazanie wybranych źródeł do dziejów wojny polsko-rosyjskiej 1920 roku, znajdujących się w zasobie Archiwum Państwowego w Kielcach, jakimi między innymi są: rozkazy, instrukcje, sprawozdania oraz najdobitniej nawołujące do obrony Ojczyzny - afisze i druki ulotne.
Galeria zdjęć
-
Plakat patriotyczny „Wspierajcie Polski Biały Krzyż, który otacza opieką żołnierza polskiego”, Archiwum Ordynacji Myszkowskiej, sygn., 1217
-
Plakat propagandowy „Na Front” wydany staraniem Ekspozytury Warszawskiego Związku Narodowego w Stanach Zjednoczonych A. P., Warszawa, Al. Jerozolimskie 68, Archiwum Ordynacji Myszkowskiej, sygn., 1217
-
Regulamin Powiatowego Komitetu Obrony Państwa, 1920 r., Urząd Wojewódzki Kielecki I, sygn. 495 (1)
-
Regulamin Powiatowego Komitetu Obrony Państwa, 1920 r., Urząd Wojewódzki Kielecki I, sygn. 495 (2)
-
Regulamin Powiatowego Komitetu Obrony Państwa, 1920 r., Urząd Wojewódzki Kielecki I, sygn. 495 (3)
-
Odezwa Opoczyńskiego Komitetu Obywatelskiego Obrony Ojczyzny, informująca o powstaniu Komitetu i jego roli, Opoczno, 1920 rok, Urząd Wojewódzki Kielecki I, sygn. 489
-
Ulotka rozdawana w dniu 3 Maja 1920 roku na ulicach Warszawy, Archiwum Ordynacji Myszkowskiej, sygn. 1217
-
Odezwa patriotyczna „Przysięga” rozdawana w dniu 3 Maja 1920 roku na ulicach Warszawy, Archiwum Ordynacji Myszkowskiej, sygn. 1217
-
Odezwa Wydziału Powiatowego Sejmiku Opoczyńskiego ”Do Broni” wzywająca do obrony Ojczyzny, Opoczno, 10 lipca 1920 roku, Urząd Wojewódzki Kielecki I, sygn. 489
-
Informacja Starosty Olkuskiego skierowana do Urzędu Wojewódzkiego Kieleckiego o prowadzonej działalności propagandowej w kwestii zaciągu ochotniczego do Armii z 16 lipca 1920 roku, Urząd Wojewódzki Kielecki I, sygn. 489
-
Starostwo Powiatowe Miechowskie, informacja z dnia 19 lipca 1920 roku o zaciągu ochotniczym w powiecie, Urząd Wojewódzki Kielecki I sygn. 489
-
Informacja o przebiegu zaciągu ochotniczego w powiecie opoczyńskim z 19 lipca 1920, Urząd Wojewódzki Kielecki I, sygn. 489 (1)
-
Informacja o przebiegu zaciągu ochotniczego w powiecie opoczyńskim z 19 lipca 1920, Urząd Wojewódzki Kielecki I, sygn. 489 (2)
-
Przebieg zaciągu ochotniczego i zbiórki darów na dofinansowanie Armii Ochotniczej w powiecie sandomierskim z 24 lipca 1920 roku, Urząd Wojewódzki Kielecki I, sygn. 489 (1)
-
Przebieg zaciągu ochotniczego i zbiórki darów na dofinansowanie Armii Ochotniczej w powiecie sandomierskim z 24 lipca 1920 roku, Urząd Wojewódzki Kielecki I, sygn. 489 (2)
-
Odezwa do mieszkańców Warszawy, wzywająca do obrony Stolicy, Zbiór Edmunda Massalskiego, sygn. 38
-
Zaświadczenie wydane przez Generalny Inspektorat Armii Ochotniczej, potwierdzające działalność Edmunda Massalskiego na rzecz Armii, 30 lipca 1920 roku, Zbiór Edmunda Massalskiego sygn. 38
-
Patriotyczna pieśń żołnierska z września 1920 r., Archiwum Ordynacji Myszkowskiej, sygn.1217 (1)
-
Patriotyczna pieśń żołnierska z września 1920 r., Archiwum Ordynacji Myszkowskiej, sygn.1217 (2)
-
Pismo Obywatelskiego Komitetu Wykonawczego Obrony Państwa w sprawie rozprowadzania wydawnictwa propagandowego „Strażnica,” 10 września 1920 roku, Akta miasta Iłży, sygn. 235
-
Odezwa wzywająca do walki w obronie Ojczyzny, Archiwum Ordynacji Myszkowskiej, sygn. 1217 (1)
-
Odezwa wzywająca do walki w obronie Ojczyzny, Archiwum Ordynacji Myszkowskiej, sygn. 1217 (2)
-
Dyplom Obywatelskiego Komitetu Obrony Państwa dla Edmunda Massalskiego, Zbiór Edmunda Massalskiego, 16 czerwca 1921 roku, sygn. 38
-
Instruktorki oświatowe Sekcji Propagandy i Opieki: od lewej Maria Kułagowska. /zm. w 1920 r./, Irena Kubacka /zginęła w Warszawie podczas powstania w 1944 r./, Stanisława Olędzka /instruktorka oświatowa IV Armii w 1920 r., łączniczka AK w Kielcac
-
Pomnik na mogile Jana Bieńka, poległego 25 marca 1920 roku, a znajdującej się na cmentarzu w Sukowie pod Kielcami, Urząd Wojewódzki Kielecki I, sygn. 15215
-
Plan cmentarza parafialnego w Sukowie, gm. Dyminy, przedstawiający usytuowanie mogiły Jana Bieńka, Urząd Wojewódzki Kielecki I, sygn. 15215
-
Obwieszczenie informujące o uroczystości poświęcenia na cmentarzu radomskim mogiły majora Józefa Marskiego-Mariańskiego, poległego 20 sierpnia 1920 roku w Białymstoku, październik 1937 r., Polska Organizacja Wojskowa w Busku, sygn. 31
-
Pomnik na mogile żołnierzy poległych w wojnie 1920 r. znajdujący się na cmentarzu w Ostrowcu Świętokrzyskim, Urząd Wojewódzki w Kielcach, sygn. 1454
-
Pismo kieleckiego Związku Strzeleckiego „Strzelec” z prośbą o zgodę na zainstalowanie na budynku Wojewódzkiego Domu Kultury im. Józefa Piłsudskiego w Kielcach tablicy upamiętniającej bohaterów Wojny 20 roku, 13 czerwca 2000 r. Wojewódzki Komitet
-
Projekt tablicy upamiętniającej bohaterów Wojny 20 roku na budynku Wojewódzkiego Domu Kultury im. Józefa Piłsudskiego w Kielcach, 13 czerwca 2000 r., Wojewódzki Komitet Ochrony Pamięci Walk i Męczeństwa w Kielcach, sygn. 9
Metryczka
| Wytworzono: | 2015-08-12 07:54 | przez: |
|---|---|---|
| Opublikowano: | 2015-08-12 00:00 | przez: |
| Podmiot udostępniający: | Archiwum Państwowe w Kielcach | |
| Odwiedziny: | 10645 | |
Rejestr zmian
- Brak wpisów.