"Wojna oczami dziecka."
20 lipca 2022
Wypracowania i rysunki powstałe w 1946 roku na zlecenie ówczesnego Ministerstwa Oświaty to szczególne świadectwa czasów II wojny światowej, rozgrywającej się na ziemiach Polski. Materiały te dają obraz niewyobrażalnie zbrodniczej wojny i pięciu długich lat okupacji niemieckiej, lat pełnych strachu, upokorzeń, aresztowań i wszechobecnej śmierci, przedstawianych z perspektywy najmłodszych świadków wojennej tragedii – dzieci. Były one zarówno jej ofiarami, ale często także bohaterami ryzykującymi życie dla Ojczyzny.
Zapis dziecięcych doświadczeń wojennych na kartach szkolnych wypracowań, to cenne źródło informacji o codzienności młodych Polaków w latach 1939-1945. Opisane w wypracowaniach wojenne historie, to po części ich dziecięce tragiczne doświadczenia, po części zaś opowieści zasłyszane od innych osób, świadków tych wydarzeń. Zachowane teksty tych wypracowań dotyczą czterech tematów: „Moje wspomnienia zbrodni niemieckich”, „O czym mówią zbiorowe mogiły”, „Chwila najbardziej pamiętna z lat okupacji” oraz „Moje wspomnienia z tajnego nauczania”. Stanowią one głos pokolenia, którego dzieciństwo przypadło na okres wojenny, krzyk pokolenia, które za pośrednictwem tych tekstów przełamało barierę milczenia opowieścią o własnych przeżyciach z okresu wojny i równie tragicznej okupacji.
Tematem rysunków, podobnie jak w przypadku wypracowań, jest przede wszystkim codzienność okupacyjna: aresztowania, łapanki, egzekucje, roboty przymusowe, palenie domów, kontyngenty, walki z okupantem, obozy zagłady, ale także motyw Powstania Warszawskiego jako symbol oporu Polaków wobec bestialstwa nazistów, malowane niewprawną rączką dziecka. Stanowią one jakby graficzne opowieści o grozie czasu wojny, w którym, tym najmłodszym, przyszło dorastać. Niezależnie od okoliczności ich sporządzenia, na uwagę zasługują daleko posunięty realizm oraz ekspresja rysunków, również tych, których autorzy nie zawsze posługiwali się kolorowymi kredkami.
Uzupełniające się wzajemnie rysunki i wypracowania odsłaniają nie tylko okupacyjny koszmar, ale również głębię przeżyć i doświadczeń młodych ludzi.
Przypominanie i rozpowszechnianie tego wyjątkowego świadectwa czasów przemocy i pogardy jest naszym moralnym obowiązkiem.
Przygotowanie materiałów: Łukasz Guldon.
Galeria zdjęć
-
1.Malinowska Teresa, klasa VI
-
2.Cieślik Joanna, klasa VI, Olkusz
-
3.[Nieczytelne] Franciszek, klasa IV
-
4.Wardężanka K., klasa VI, Olkusz
-
5.Pasiek Eugeniusz, klasa VI, Dłużec
-
6.Windys St., klasa IV, Biały Kościół
-
7.Grzybowska Janina, klasa IV, Biały Kościół
-
8.Rola Mieczysław, klasa III
-
9.Szczurowska T., klasa VI, Olkusz
-
10.Karoń Czesław, klasa IV
-
11.Herod H., klasa IV, Biały Kościół
-
12.Gomółka Jan, klasa VI, Wierbka
-
13.Foliknik Alina, Żurada
-
14.Kiwior Sabina, Żurada
-
15.Bzdęga Kazimierz, klasa III, Wierbka
-
16.Kończyk Stanisława, Wierbka
-
17.Kluczewska J., klasa VII Olkusz
-
18.Malczenko J., klasa V,, Olkusz
-
19.Smętek Stanisław, klasa V, Kwaśniów
-
20.Kozieł Alina, klasa V, Kwaśniów
-
21.Bonecka H., klasa V, Olkusz
-
22.Leśniak Stanisław, klasa V, Kwaśniów
-
23.Wilk Zenona, klasa VI, Olkusz
-
24.Geisner Teresa, klasa V, Olkusz
-
25.Haberko Stanisława, klasa V, Dłużec
-
26.Grzebinoga Cecylia, klasa VII, Olkusz
-
27.Sendra Maria, klasa VI, Wierbka
-
28.Szwej Jan, klasa V, Wierbka
-
29.Ogonek Stanisław, klasa III, Dłużec
-
30.Żak Melania, klasa III, Kwaśniów
-
31.Kowalska M., klasa IV, Biały Kościół
-
32.Karoń, klasa V, Olkusz
-
33.Piątek K., klasa V, Olkusz
-
34.Ziółkowska E., klasa VI, Olkusz
-
35.Rozlach Aleksandra, klasa V, Wierbka
-
36.Drząszcz Wacław, klasa VI, Wierbka
-
37.Szotek Władysław, klasa II, Żurada
-
38.Remberska Janina, klasa III, Żurada
-
39. Foryś Stefan, klasa III, Żurada
-
40.Król Zenon, klasa III, Żurada
-
41.Baranek Tadeusz, klasa III, Żurada
-
42.Kojda Wiesława, klasa III, Żurada
-
43.Kluczewski Andrzej, klasa III, Żurada
-
44.Wilk Piotr, klasa III, Żurada
-
45.Haberka Władysław klasa III Dłużec
-
46.Gralec Kazimiera, klasa VII, Gadka
-
47.Gralec Kazimiera, klasa VII, Gadka
-
48.Majewska Jadwiga, klasa VII, Sienno
-
49.Majewska Jadwiga, klasa VII, Sienno
-
50.Lisowski Eugeniusz, klasa VII, Starachowice
-
51.Lisowski Eugeniusz, klasa VII, Starachowice
-
52.Lisikiewicz Jerzy, klasa VII, Starachowice
-
53.Lisikiewicz Jerzy, klasa VII ,Starachowice
-
54.Makulec Jadwiga, klasa VII, Radom
-
55.Makulec Jadwiga, klasa VII, Radom
-
56.Michalina Rupniewska, klasa VII, Radom
-
57.Kosiurówna Leokadia, klasa VI, Złota
-
58.Kosiurówna Leokadia, klasa VI, Złota
-
59.Puchała Tadeusz, klasa V, Chęciny
-
60.Chabik Jakub, klasa VI, Chęciny
-
61.Dyk Zbigniew, klasa VII, Skarżysko-Kamienna
-
62.Dyk Zbigniew, klasa VII, Skarżysko-Kamienna
-
63.Sołkiewicz Maria, klasa VI, Suchedniów
-
64.Sołkiewicz Maria, klasa VI, Suchedniów
-
65.Mendak Leokadia, klasa IV
-
66.Ciepielewski Janusz, klasa VI, Łopuszno
-
67. Ciepielewski Janusz, klasa VI, Łopuszno
-
68.Nowak Wanda, klasa VII
-
69.Nowak Wanda, klasa VII
-
70.Wójtowiczówna Barbara, klasa VII, Zagnańsk
-
71.Wyganowska T., klasa VI, Kielce
-
72.Wyganowska T., klasa VI, Kielce
-
73.Czarna Alicja, klasa VI, Kielce
-
74.Czarna Alicja, klasa VI, Kielce
-
75.Arendarski Robert, klasa VII, Kielce
Metryczka
Wytworzono: | 2022-07-20 09:09 | przez: |
---|---|---|
Opublikowano: | 2022-07-20 00:00 | przez: AK |
Zmodyfikowano: | 2022-07-20 10:13 | przez: AK |
Podmiot udostępniający: | Archiwum Państwowe w Kielcach | |
Odwiedziny: | 3673 |
Rejestr zmian
- [2022-07-20 10:13:45]AKm
- [2022-07-20 10:09:56]AKm
- [2022-07-20 09:10:33]AKm
- [2022-07-20 09:08:39]AKn