16 sierpnia 2023 r. - Światowy Dzień Kaligrafii - Archiwum Państwowe w Kielcach

16 sierpnia 2023 r. - Światowy Dzień Kaligrafii

14 sierpnia 2023

Kaligrafia to sztuka polegająca na umiejętności pięknego, poprawnego i starannego pisania nie tylko dla celów praktycznych, ale i przede wszystkim estetycznych. Nazwa techniki pochodzi od greckich kalós (piękny) i gráphein (pisać). Istotą kaligrafii jest precyzyjne wykonywanie każdego pociągnięcia piórem, by uzyskać idealne linie i proporcje.

Kaligrafia to jednak nie tylko płynne i estetycznie przedstawione słowa, to także ornamenty i zdobienia zwane iluminacjami, sprawiające, że ze zwykłego pisma użytkowego stworzyć można prawdziwe dzieła sztuki.

Historia kaligrafii jest niemal tak długa, jak historia samego pisma. Wyróżniamy kaligrafię chińską, japońską, koreańską, arabską oraz łacińską. Do sztuki pisania używano wówczas różnych narzędzi – patyków, trzciny, gęsich piór czy bambusa, a pisano na papirusie, jedwabiu, pergaminie i papierze.

Twórcy dzieł kaligraficznych byli bardzo cenieni przez panujących władców. Do nauki tego kunsztu powstawały także specjalne cechy i akademie. Powielanie ksiąg zajmowało dużo czasu i wymagało niezmiernej cierpliwości. Powstałe dzieła były dokładnie zdobione i z tego również powodu kosztowały wyjątkowo dużo. Dzięki tym księgom możemy uczyć się różnych przekrojów pisma, na przykład rotundy, szwabachy, fraktury, bastardy, italiki, uncjały, kursywy angielskiej czy kurrenty.

W XIX i XX wieku kaligrafia była jednym z obowiązkowych przedmiotów w polskich szkołach. Dla celów edukacyjnych wydawano specjalne podręczniki dedykowane tej sztuce, wśród których jednym z najbardziej popularnych było dzieło Stefana Tatucha “Nauka pisma ozdobnego i użytkowego: podręcznik dla nauczycieli i uczniów seminariów nauczycielskich” z 1927 r. Autorzy podręczników kaligrafii twierdzili, że nauka pięknego pisania ma nie tylko zapobiec kleksom powstałym w zeszytach uczniów, ale również zapewnić późniejsze zamiłowanie do czystości i piękna wokół siebie. Miała kształtować cierpliwość, koordynację rąk i oczu oraz stymulować mózg.

Ostatnio sztuka kaligrafii wraca do łask. Powstają jej szkoły i różnego rodzaju kursy, oraz poradniki. Okazuje się bowiem, że kaligrafia kształtuje charakter, uczy cierpliwości, staranności, a także rozwija pamięć.

Na prezentowanej wystawie staraliśmy się przedstawić wybrane materiały archiwalne, zawierające zarówno próbki form nauczania kaligrafii, jak również używanych w tym celu narzędzi. Wystawa przedstawia również kopie archiwaliów zawierających elementy kaligrafii oraz iluminacji, dodające tym dokumentom swoistego uroku.

Galeria zdjęć

1. Fragmenty księgi Miasta Sandomierza dotyczącej między innymi wyborów do rady miejskiej i urzędu ławniczego miasta Sandomierza, 1568 r., Akta miasta Sandomierza, sygn. 8
2. Fragmenty księgi Miasta Sandomierza dotyczącej między innymi wyborów do rady miejskiej i urzędu ławniczego miasta Sandomierza, 1568 r., Akta miasta Sandomierza, sygn. 8
2. Fragmenty księgi Miasta Sandomierza dotyczącej między innymi wyborów do rady miejskiej i urzędu ławniczego miasta Sandomierza, 1568 r., Akta miasta Sandomierza, sygn. 7
4. Król Zygmunt III nadaje przywilej na kasztelanię Wojnicką Piotrowi z Mirowa Myszkowskiemu, staroście chęcińskiemu, 1593 r., Archiwum Ordynacji Myszkowskich, sygn. 1242
5. Strona tytułowa dokumentu dotyczącego potwierdzenia uposażenia kościoła parafialnego w Młodzawach przez Józefa Dobrakowskiego, proboszcza tegoż kościoła, 1738 r., Archiwum Ordynacji Myszkowskich, sygn. 1269
6. Deputacja Szlachecka do rozpoznania i przyznania tytułów honorowych wybrana z grona Senatu, potwierdza Janowi Kantemu, Ignacemu i Wincentemu braciom Wielopolskim ich prawo do dziedziczenia posiadania tytułu hrabiowskiego, 1820 r., Archiwum Ordynacji My
7. Zakres programu nauczania kaligrafii w I i II klasie Szkoły Elementarnej w Kielcach, 1821 r., Kielecka Dyrekcja Szkolna, sygn. 452
8. Przykłady nauczania kaligrafii w Szkole Elementarnej w Kielcach, 1821 r., Kielecka Dyrekcja Szkolna, sygn. 452
9. Przykłady nauczania kaligrafii w Szkole Elementarnej w Kielcach, 1821 r., Kielecka Dyrekcja Szkolna, sygn. 452
10. Przykłady nauczania kaligrafii w Szkole Elementarnej w Kielcach, 1821 r., Kielecka Dyrekcja Szkolna, sygn. 452
11. Przykłady nauczania kaligrafii w Szkole Elementarnej w Kielcach, 1821 r., Kielecka Dyrekcja Szkolna, sygn. 452
11. Przykłady nauczania kaligrafii w Szkole Elementarnej w Kielcach, 1821 r., Kielecka Dyrekcja Szkolna, sygn. 452
11. Przykłady nauczania kaligrafii w Szkole Elementarnej w Kielcach, 1821 r., Kielecka Dyrekcja Szkolna, sygn. 452
12. Przykłady nauczania kaligrafii w Szkole Elementarnej w Kielcach, 1821 r., Kielecka Dyrekcja Szkolna, sygn. 452
15. Dokument dotyczący nadania tytułu hrabiowskiego dla rodziny von Ross przez Fryderyka Wilhelma III, 1855 r., Archiwum Państwowe w Kielcach, Zbiór dokumentów pergaminowych i papierowych, sygn. 22
16. Dokument dotyczący nadania tytułu hrabiowskiego dla rodziny von Ross przez Fryderyka Wilhelma III, 1855 r., Archiwum Państwowe w Kielcach, Zbiór dokumentów pergaminowych i papierowych, sygn. 22
17. Akt urodzenia sporządzony w parafii Bolmin, Akta stanu cywilnego Parafii rzymskokatolickiej w Bolminie, 1900 r., sygn. 157
18. Akt zgonu sporządzony w parafii Bolmin, Akta stanu cywilnego Parafii rzymskokatolickiej w Bolminie, 1900 r., sygn. 157
19. Akt małżeństwa sporządzony w parafii Bolmin, Akta stanu cywilnego Parafii rzymskokatolickiej w Bolminie, 1900 r., sygn. 157
20. Program nauk Szkoły Handlowej VII Klasowej Męskiej w Kielcach na 1910 r. z uwzględnieniem nauki kaligrafii, Zbiór Edmunda Massalskiego z Kielc, sygn. 91
21. Program nauk Szkoły Handlowej VII Klasowej Męskiej w Kielcach na 1910 r. z uwzględnieniem nauki kaligrafii, Zbiór Edmunda Massalskiego z Kielc, sygn. 91
22. Program nauk Szkoły Handlowej VII Klasowej Męskiej w Kielcach na 1910 r. z uwzględnieniem nauki kaligrafii, Zbiór Edmunda Massalskiego z Kielc, sygn. 91
23. Program nauk Szkoły Handlowej VII Klasowej Męskiej w Kielcach na 1910 r. z uwzględnieniem nauki kaligrafii, Zbiór Edmunda Massalskiego z Kielc, sygn. 91
24. Cennik składu papieru i galanterii oraz przyborów do maszyn pisarskich i powielających itp. Z. Ziembickiego z Krakowa, 1933 r., Akta gminy Topola, sygn. 832
25. Cennik składu papieru i galanterii oraz przyborów do maszyn pisarskich i powielających itp. Z. Ziembickiego z Krakowa, 1933 r., Akta gminy Topola, sygn. 832
26. Cennik składu papieru i galanterii oraz przyborów do maszyn pisarskich i powielających itp. Z. Ziembickiego z Krakowa, 1933 r., Akta gminy Topola, sygn. 832
27. Cennik składu papieru i galanterii oraz przyborów do maszyn pisarskich i powielających itp. Z. Ziembickiego z Krakowa, 1933 r., Akta gminy Topola, sygn. 832
28. Cennik składu papieru i galanterii oraz przyborów do maszyn pisarskich i powielających itp. Z. Ziembickiego z Krakowa, 1933 r., Akta gminy Topola, sygn. 832
28. Cennik składu papieru i galanterii oraz przyborów do maszyn pisarskich i powielających itp. Z. Ziembickiego z Krakowa, 1933 r., Akta gminy Topola, sygn. 832
28. Cennik składu papieru i galanterii oraz przyborów do maszyn pisarskich i powielających itp. Z. Ziembickiego z Krakowa, 1933 r., Akta gminy Topola, sygn. 832
31. Cennik składu papieru i galanterii oraz przyborów do maszyn pisarskich i powielających itp. Z. Ziembickiego z Krakowa, 1933 r., Akta gminy Topola, sygn. 832
31. Cennik składu papieru i galanterii oraz przyborów do maszyn pisarskich i powielających itp. Z. Ziembickiego z Krakowa, 1933 r., Akta gminy Topola, sygn. 832
31. Cennik składu papieru i galanterii oraz przyborów do maszyn pisarskich i powielających itp. Z. Ziembickiego z Krakowa, 1933 r., Akta gminy Topola, sygn. 832
31. Cennik składu papieru i galanterii oraz przyborów do maszyn pisarskich i powielających itp. Z. Ziembickiego z Krakowa, 1933 r., Akta gminy Topola, sygn. 832
31. Cennik składu papieru i galanterii oraz przyborów do maszyn pisarskich i powielających itp. Z. Ziembickiego z Krakowa, 1933 r., Akta gminy Topola, sygn. 832
36. Dokument nadania honorowego obywatelstwa miasta Sandomierza marszałkowi Józefowi Piłsudskiemu, 1934 r., Akta miasta Sandomierza, sygn. 2246
37. Fragmenty kroniki drużyn męskich ZHP przebywających na kursach i obozach w Jeleniej Górze i Szklarskiej Porębie z ozdobnymi iluminacjami, lata 1958-1959, Komenda Kieleckiej Chorągwi im. Stefana Żeromskiego Związku Harcerstwa Polskiego w Kielcach, sygn
38. Fragmenty kroniki drużyn męskich ZHP przebywających na kursach i obozach w Jeleniej Górze i Szklarskiej Porębie z ozdobnymi iluminacjami, lata 1958-1959, Komenda Kieleckiej Chorągwi im. Stefana Żeromskiego Związku Harcerstwa Polskiego w Kielcach, sygn
39. Fragmenty kroniki drużyn męskich ZHP przebywających na kursach i obozach w Jeleniej Górze i Szklarskiej Porębie z ozdobnymi iluminacjami, lata 1958-1959, Komenda Kieleckiej Chorągwi im. Stefana Żeromskiego Związku Harcerstwa Polskiego w Kielcach, sygn
40. Fragmenty kroniki drużyn męskich ZHP przebywających na kursach i obozach w Jeleniej Górze i Szklarskiej Porębie z ozdobnymi iluminacjami, lata 1958-1959, Komenda Kieleckiej Chorągwi im. Stefana Żeromskiego Związku Harcerstwa Polskiego w Kielcach, sygn
41. Fragmenty kroniki drużyn męskich ZHP przebywających na kursach i obozach w Jeleniej Górze i Szklarskiej Porębie z ozdobnymi iluminacjami, lata 1958-1959, Komenda Kieleckiej Chorągwi im. Stefana Żeromskiego Związku Harcerstwa Polskiego w Kielcach, sygn
42. Fragmenty kroniki drużyn męskich ZHP przebywających na kursach i obozach w Jeleniej Górze i Szklarskiej Porębie z ozdobnymi iluminacjami, lata 1958-1959, Komenda Kieleckiej Chorągwi im. Stefana Żeromskiego Związku Harcerstwa Polskiego w Kielcach, sygn

Metryczka
Wytworzono:	2023-08-14 07:36	przez:
Opublikowano:	2023-08-14 08:00	przez: AK
Zmodyfikowano:	2023-08-14 08:00	przez: AK
Podmiot udostępniający:	Archiwum Państwowe w Kielcach
Odwiedziny:	2312

[2023-08-14 08:00:22]AKm
[2023-08-14 07:36:04]AKn

Archiwum Państwowe w Kielcach - 16 sierpnia 2023 r. - Światowy Dzień Kaligrafii

Serwis Służby Cywilnej

Materiały archiwalne AP Kielce dostępne online