„Powstanie Listopadowe na Kielecczyźnie”
30 listopada 2015
Noc z 29 na 30 listopada 1830 r. to moment wybuchu powstania narodowego, zwanego potem Powstaniem Listopadowym, które objęło swoim zasięgiem nie tylko Królestwo Polskie, lecz również Litwę, Żmudź i Wołyń. Dla upamiętnienia 185 rocznicy tego wydarzenia Archiwum Państwowe w Kielcach zaprasza do obejrzenia wystawy online: „Powstanie Listopadowe na Kielecczyźnie".
Po III rozbiorze Kielce włączono do zaboru austriackiego, a w 1809 roku do Księstwa Warszawskiego jako miasto powiatowe. Dopiero 6 sierpnia 1816 roku Namiestnik Królestwa Polskiego gen. Józef Zajączek postanowił (z uwagi na utworzenie wolnego miasta Krakowa), aby Kielce zostały stolicą województwa krakowskiego. Do 1818 roku prezydentem Kielc był Dominik Wójcikowski, potem Karol Kozierowski, a od 1819 roku do wybuchu powstania listopadowego - Stanisław Niewiadomski. Powstanie 1830 roku trafiło w Kielcach na podatny grunt. Na stanowisko prezydenta wybrano ponownie Dominka Wójcikowskiego, który 5 grudnia 1930 roku zarządził powołanie pod broń byłych żołnierzy i podoficerów. Formowanie tych oddziałów wymagało wielkiej ofiarności społeczeństwa, trzeba było zapewnić im wyżywienie i zakwaterowanie. W owym okresie pełnomocnikiem Rządu Narodowego i dowódcą Gwardii Ruchomej był Jan Ledóchowski, który 9 grudnia 1830 roku wydał odezwę do mieszkańców województwa. Zastąpił go niedługo potem Henryk Dembiński, który organizował oddziały zbrojne armii czynnej i Gwardię Ruchomą. Niezależnie od tego powoływano Straż Obywatelską, która w nocy patrolowała miasto i pełniła warty na rogatkach i przy magazynach. Z udziału w pracach Straży zwolnieni byli duchowni i urzędnicy państwowi. Do Kielc przybywały też oddziały ochotnicze z całego województwa, które potem brały udział w bitwach pod Nową Wsią, Sochaczewem i Warszawą. Bataliony Gwardii Ruchomej rozwiązano na wiosnę 1831 roku. Zapał mieszkańców gasł. Ostatnim zrywem było utworzenie w końcu sierpnia na rozkaz generała Samuela Różyckiego Gwardii Narodowej złożonej ze wszystkich mieszkańców w wieku od 19 do 50 lat. Powstały 4 takie kompanie. Był to już koniec powstania, a 24 września 1831 roku do Kielc wkroczyły wojska rosyjskie.
Galeria zdjęć
-
Postanowienie Rady Administracyjnej Królestwa Polskiego o ustanowieniu Straży Bezpieczeństwa w miastach, Warszawa 2 grudnia 1830 r., Akta miasta Kielc, sygn. 48
-
Postanowienie Rady Administracyjnej Królestwa Polskiego o ustanowieniu Straży Bezpieczeństwa w miastach, Warszawa 2 grudnia 1830 r., Akta miasta Kielc, sygn. 48
-
Oświadczenie generała Józefa Chłopickiego o objęciu stanowiska Dyktatora Powstania, Warszawa 5 grudnia 1830 roku, Archiwum Ordynacji Myszkowskiej, sygn. 57
-
Odezwa Dowódcy Gwardii Ruchomej Województwa Krakowskiego hrabiego Jana Ledóchowskiego, wzywająca do wstępowania w jej szeregi, Kielce 9 grudnia 1930 r., Akta miasta Kielc, sygn. 48
-
Lista Gwardii Ruchomej Miasta Wojewódzkiego Kielce, Kielce 15 grudnia 1830 r., Akta miasta Kielc, sygn. 49
-
Lista Gwardii Ruchomej Miasta Wojewódzkiego Kielce, Kielce 15 grudnia 1830 r., Akta miasta Kielc, sygn. 49
-
Lista Gwardii Ruchomej Miasta Wojewódzkiego Kielce, Kielce 15 grudnia 1830 r., Akta miasta Kielc, sygn. 49
-
Lista Gwardii Ruchomej Miasta Wojewódzkiego Kielce, Kielce 15 grudnia 1830 r., Akta miasta Kielc, sygn. 49
-
Lista Gwardii Ruchomej Miasta Wojewódzkiego Kielce, Kielce 15 grudnia 1830 r., Akta miasta Kielc, sygn. 49
-
Lista Gwardii Ruchomej Miasta Wojewódzkiego Kielce, Kielce 15 grudnia 1830 r., Akta miasta Kielc, sygn. 49
-
Kurier Polski nr 362, Warszawa 15 grudnia 1830 r., Zbiór Edmunda Massalskiego, sygn. 278
-
Kurier Polski nr 362, Warszawa 15 grudnia 1830 r., Zbiór Edmunda Massalskiego, sygn. 278
-
Kurier Polski nr 362, Warszawa 15 grudnia 1830 r., Zbiór Edmunda Massalskiego, sygn. 278
-
Wykaz wydatków na utrzymanie Strzelców Celnych Województwa Sandomierskiego, Warszawa 4 lutego 1831 r., Archiwum Małachowskich, sygn. 497
-
Wykaz wydatków na utrzymanie Strzelców Celnych Województwa Sandomierskiego, Warszawa 4 lutego 1831 r., Archiwum Małachowskich, sygn. 497
-
Wykaz wydatków na utrzymanie Strzelców Celnych Województwa Sandomierskiego, Warszawa 14 lutego 1831 r., Archiwum Małachowskich, sygn. 497
-
Kurier Polski nr 475, Warszawa 10 kwietnia 1831 r., Zbiór Edmunda Massalskiego, sygn. 278
-
Kurier Polski nr 475, Warszawa 10 kwietnia 1831 r., Zbiór Edmunda Massalskiego, sygn. 278
-
Kurier Polski nr 475, Warszawa 10 kwietnia 1831 r., Zbiór Edmunda Massalskiego, sygn. 278
-
Rozkaz dzienny o nadaniu stopni wojskowych oraz orderów dla uczestników walk, Jędrzejów pod Kałuszynem 6 maja 1831 r., Akta Stadnickich i Grabowskich z Osmolic i Iżyc, sygn. 28
-
Rozkaz dzienny o nadaniu stopni wojskowych oraz orderów dla uczestników walk, Jędrzejów pod Kałuszynem 6 maja 1831 r., Akta Stadnickich i Grabowskich z Osmolic i Iżyc, sygn. 28
-
Pismo dowódcy Gwardii Narodowej w mieście wojewódzkim Kielcach dotyczące organizacji Straży Miejskiej i podziału miasta na kwartały podlegające poszczególnym kompaniom, Kielce 16 września 1931 r., Akta miasta Kielc, sygn. 50
-
Pismo dowódcy Gwardii Narodowej w mieście wojewódzkim Kielcach dotyczące organizacji Straży Miejskiej i podziału miasta na kwartały podlegające poszczególnym kompaniom, Kielce 16 września 1931 r., Akta miasta Kielc, sygn. 50
-
Lista żołnierzy zmarłych w lazarecie w Lipsku w 1831 roku, Akta stanu cywilnego parafii rzymskokatolickiej w Lipsku, sygn. 58
-
Lista żołnierzy zmarłych w lazarecie w Lipsku w 1831 roku, Akta stanu cywilnego parafii rzymskokatolickiej w Lipsku, sygn. 58
-
Komunikat o stanie zdrowia gen. Józefa Chłopickiego, bd, Archiwum Ordynacji Myszkowskiej, sygn. 57
-
Pismo dowódcy Gwardii Narodowej w mieście wojewódzkim Kielcach dotyczące organizacji Straży Miejskiej i podziału miasta na kwartały podlegające poszczególnym kompaniom, Kielce 16 września 1931 r., Akta miasta Kielc, sygn. 50
-
Lista mieszkańców Królestwa Polskiego oddanych pod sąd za pomoc udzielaną „zbrojnym wichrzycielom”, 7 grudnia 1833 r., Pisarz Kancelarii Ziemiańskiej, sygn. 3
-
Lista mieszkańców Królestwa Polskiego oddanych pod sąd za pomoc udzielaną „zbrojnym wichrzycielom”, 7 grudnia 1833 r., Pisarz Kancelarii Ziemiańskiej, sygn. 3
-
Lista mieszkańców Królestwa Polskiego oddanych pod sąd za pomoc udzielaną „zbrojnym wichrzycielom”, 7 grudnia 1833 r., Pisarz Kancelarii Ziemiańskiej, sygn. 3
-
Lista mieszkańców Królestwa Polskiego oddanych pod sąd za pomoc udzielaną „zbrojnym wichrzycielom”, 7 grudnia 1833 r., Pisarz Kancelarii Ziemiańskiej, sygn. 3
-
Lista osób pochodzących z województwa podlaskiego, którzy musieli opuścić Ojczyznę, Kielce 1 lutego 1834 r., Pisarz Kancelarii Ziemiańskiej, sygn. 3
-
Lista osób pochodzących z województwa podlaskiego, którzy musieli opuścić Ojczyznę, Kielce 1 lutego 1834 r., Pisarz Kancelarii Ziemiańskiej, sygn. 3
-
Lista osób oddanych pod sąd wojenny „za należenie do band uzbrojonych, za dawaną im pomoc i dalsze polityczne przestępstwa”, bd., Pisarz Kancelarii Ziemiańskiej, sygn. 3
-
Lista osób oddanych pod sąd wojenny „za należenie do band uzbrojonych, za dawaną im pomoc i dalsze polityczne przestępstwa”, bd., Pisarz Kancelarii Ziemiańskiej, sygn. 3
-
Lista osób oddanych pod sąd wojenny „za należenie do band uzbrojonych, za dawaną im pomoc i dalsze polityczne przestępstwa”, bd., Pisarz Kancelarii Ziemiańskiej, sygn. 3
-
Lista osób oddanych pod sąd wojenny „za należenie do band uzbrojonych, za dawaną im pomoc i dalsze polityczne przestępstwa”, bd., Pisarz Kancelarii Ziemiańskiej, sygn. 3
-
Ulotka Komitetu Obchodowego Rocznicy 29 Listopada w Kielcach wzywająca do uczczenia tego święta, Kielce 29 listopada 1915 r., Archiwum Ordynacji Myszkowskiej, sygn. 1217
-
Korespondencja dotycząca obchodów rocznicy wybuchu powstania listopadowego w Radomiu, Radom 1915 r., (program obchodów, okolicznościowa nakleja patriotyczna), C. i K Komenda Powiatowa w Radomiu, sygn. 248
-
Korespondencja dotycząca obchodów rocznicy wybuchu powstania listopadowego w Radomiu, Radom 1915 r., (program obchodów, okolicznościowa nakleja patriotyczna), C. i K Komenda Powiatowa w Radomiu, sygn. 248
-
Korespondencja dotycząca obchodów rocznicy wybuchu powstania listopadowego w Radomiu, Radom 1915 r., (program obchodów, okolicznościowa nakleja patriotyczna), C. i K Komenda Powiatowa w Radomiu, sygn. 248
-
Korespondencja dotycząca obchodów rocznicy wybuchu powstania listopadowego w Radomiu, Radom 1915 r., (program obchodów, okolicznościowa nakleja patriotyczna), C. i K Komenda Powiatowa w Radomiu, sygn. 248
-
Korespondencja dotycząca obchodów rocznicy wybuchu powstania listopadowego w Radomiu, Radom 1915 r., (program obchodów, okolicznościowa nakleja patriotyczna), C. i K Komenda Powiatowa w Radomiu, sygn. 248
-
Apel do młodzieży szkolnej na temat obchodów rocznicy wybuchu powstania listopadowego i znaczenia tej rocznicy, Włoszczowa 27 listopada 1915 r., Szkoła Podstawowa w Sprowie sygn. 1
-
Zgoda na obchody uroczystości 29 listopada w szkołach na terenie podlegającym C. i K. Komendzie Powiatowej we Włoszczowie, Włoszczowa 27 listopada 1915 r. Szkoła Podstawowa w Sprowie sygn. 1
-
Plakat informujący o przedstawieniu „Warszawianka” Stanisława Wyspiańskiego, jaka miała się odbyć w Pińczowie, Pińczów 20 września 1916 r., C. i K Komenda Powiatowa w Pińczowie sygn. 470
-
Apel skierowany do nauczycieli wzywający do uczczenia rocznicy powstania listopadowego i omówienia tego tematu podczas lekcji, Włoszczowa 25 lutego 1917 r., Szkoła Podstawowa w Sprowie sygn. 1
-
Fotografia przedstawiająca uczestników powstania listopadowego fot. A. Szubert, rys. W. Eliasz, Kraków bd., Zbiór fotografii sygn. 1
-
Pismo Ministerstwa Robót Publicznych w Warszawie do Urzędu Wojewódzkiego w Kielcach polecające zebranie informacji o miejscach pamięci Powstania Listopadowego, Warszawa 28 listopada 1925 r., Urząd Wojewódzki Kielecki I, sygn. 15214
-
Pismo Ministerstwa Robót Publicznych w Warszawie do Urzędu Wojewódzkiego w Kielcach polecające zebranie informacji o miejscach pamięci Powstania Listopadowego, Warszawa 28 listopada 1925 r., Urząd Wojewódzki Kielecki I, sygn. 15214
-
Plakat informujący o przedstawieniu pt. „W górę serca” przygotowanym przez uczniów Gimnazjum M. Reja w Kielcach, które odbyło się w Teatrze kieleckim pod dyrekcją J. Siekierzyńskiego, Kielce bd., Zbiór afiszów i plakatów, sygn. 38
Metryczka
Wytworzono: | 2015-12-01 13:01 | przez: |
---|---|---|
Opublikowano: | 2015-11-30 00:00 | przez: |
Podmiot udostępniający: | Archiwum Państwowe w Kielcach | |
Odwiedziny: | 13339 |
Rejestr zmian
- Brak wpisów.